ประเดิม: คดีแต่งกลอน

28กุมภาพันธ์  2518

 

คำพิพากษาของศาลชั้นต้น

ศาลได้ตรวจสอบสำนวนคดีเเละปรึกษาคดีกันเเล้ว จำเลยรับว่า เป็นบรรณาธิการผู้พิมพ์ ผู้โฆษณา หนังสือพิมพ์ประชาธรรม ฉบับสัจธรรม ตามที่โจทก์ฟ้องจริง บทกลอนที่ฟ้องนี้ใช้ถ้อยคำภาษาไทย ทั้งในคำฟ้องโจทก์ก็มิได้กล่าวอ้างว่าถ้อยคำที่ใช่ในบทกลอนใช้ความหมายพิเศษ ฉะนั้น ถ้อยคำที่ใช้ในบทกลอนทั้งหมดจะมีความหมายอย่างไรเป็นข้อที่ศาลวินิจฉัยได้เอง  เมื่ออ่านบทกลอนทั้งหมดเเล้วเห็นว่า โจทก์กล่าวหาว่าจำเลยมีเจตนาหมิ่นประมาท ดูหมื่นพระมหากษัตริย์ โดยนำสืบว่าพระรบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้จัดตั้งโครงการพัฒนาชาวเขาขึ้น เเละพระองค์ได้เสด็จไปพระราชทานสัตว์เลี้ยงแก่ชาวเขาด้วยพระองค์เอง ฝ่ายจำเลยต่อสู้ว่า ตามเนื้อความในบทกลอน คำว่า เทวดา หมายถึงเจ้าหน้าที่รัฐบาล มิใช่พระมหากษัตริย์ เป็นบทกลอนที่วิพากษ์วิจารณ์การปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่รัฐบาล  ฉะนั้น ข้อต่อสู่ที่ต้องวินิจฉัยมีอยู่ 2 ประการคือ ประการเเรก คำว่า เทวดาเเละเหล่าเทวดาในบทกลอนหมายถึงใคร ประการที่สองถ้าคำว่าเทวดาเเละเหล่าเทวดาในบทกลอนคือพระมหากษัตริย์เเล้ว บทกลอนนั้นจะเป็นการดูหมิ่นพระมหากษัตริย์หรือไม่

ประการเเรกได้พิเคราะห์ข้อนำสืบของทั้งสองฝั่งเเล้ว ได้ความว่า ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับการให้ความช่วยเหลือชาวเขา นอกจากโครงการหลวงพัฒนาชาวเขาซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงโปรดให้จัดตั้งขึ้นเเละพระองค์ได้เสด็จไปพระราชทานสัตว์เลี้ยงแก่บรรดาชาวเขาด้วยพระองค์เองเเล้ว ยังมีหน่วยงานราชการอื่นๆ ได้ให้ความช่วยเหลือเเละนำสัตว์เลี้ยงไปแจกจ่ายแก่บรรดาชาวเขาด้วย   เมื่อได้ข้อเท็จจริงเป็นที่ยุติดังกล่าวเเล้ว ข้อวินิจฉัย จึงอยู่ที่ว่าจะถือได้หรือไม่ คำว่า เทวดา เเละเหล่าเทวดา ในบทกลอน นั้นคือพระมหากษัตริย์

ปัญหานี้พิเคราะห์เเล้วเห็นว่า เมื่อข้อเท็จจริงปรากฏว่าได้มีหน่วยงานราชการอื่นๆ ที่ได้ให้ความช่วยเหลือเเละนำสัตว์เลี้ยงไปเเจกจ่ายแก่พวกชาวเขาเช่นเดียวกัน หรือคล้ายคลึงกับโครงการหลวง จึงไม่ถนัดที่จะถือว่าเทวดาหรือเหล่าเทวดาในกลอนที่ฟ้อง คือ พระมหากษัตริย์   เมื่อคำว่า เทวดาเเละเหล่าเทวดา ในบทกลอนที่ฟ้องถือมิได้ว่า หรือมิได้หมายถึงพระมหากษัตริย์เเล้ว บทกลอนนั้นจะเป็นการดูหมิ่นหรือหมิ่นประมาทพระมหากษัตริย์หรือไม่ ไม่จำต้องวินิจฉัย

ฉะนั้น เมื่อได้นำเอาเหตุผลต่างๆ ที่ได้วินิจฉัยมาเเล้วพิจารณารวมกันเข้าเเล้ว เห็นว่าจะปรับเอาเป็นความผิดแก่จำเลยยังไม่ถนัด จึงพร้อมกันพิพากษาให้ยกฟ้องโจทก์ปล่อยตัวจำเลยพ้นข้อหาไป