กำพล: คดีหมิ่นประมาทนักวิจัยขี้เถ้าถ่านหิน

สรุปคำพิพากษาศาลชั้นต้น

 

คดีนี้รับฟังข้อเท็จจริงในเบื้องต้นได้ว่า โจทก์รับราชการที่มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ในระหว่างวันที่ 20 กันยายน 2557 ถึง 22 กันยายน 2557 เวลากลางวันและกลางคืนต่อเนื่องกัน จำเลยนำข้อมูลเข้าสู่เว็บไซต์เฟซบุ๊กมีข้อความว่า "พยอม รัตนมณี นักวิชาการจากมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์วิทยาเขตหาดใหญ่กับเงิน 2,800 ล้านบาท กับการแปรรูปขี้เถ้าถ่านหินจากโรงไฟฟ้าถ่านหินแม่เมาะเพื่อถมทะเลผ่านข้ออ้างแก้ปัญหาการกัดเซาะชายฝั่งในทะเลอ่าวไทย – ปัจจุบันทำเสร็จแล้วที่ทะเลเพชรบุรี"

 

และข้อความว่า "ชีวิตแลกกับทุกชีวิตที่กินกุ้งหอยปูปลาจากทะเล จดจำใบหน้านักวิชาการคนนี้เอาไว้ (มีภาพโจทก์) เงิน 2,800 ล้านบาทของกฟผ. เขากำลังแปรรูปขี้เถ้าจากโรงไฟฟ้าถ่านหินแม่เมาเพื่อถมทะเลภาคใต้ หยุดเขาก่อนทะเลภาคใต้จะย่อยยับอย่างยั่งยืน" โจทก์และบุคคลอื่นได้อ่านและทราบข้อความดังกล่าวแล้ว คดีมีปัญหาต้องวินิจฉัยว่าจำเลยทำความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 328 และพ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ หรือไม่

 

โจทก์มีตัวโจทก์และประพันธ์ สุวรรณ์ เบิกความถึงข้อความที่เป็นข้อพิพาท ขณะที่จำเลยรับว่า เป็นผู้นำข้อมูลตามฟ้องเข้าสู่เว็บไซต์เฟซบุ๊กจริง  เมื่อพิจารณาถึงถ้อยคำซึ่งมีภาพของโจทก์ ผู้อ่านทั่วไปจะเข้าใจได้ทันทีว่า โจทก์เป็นนักวิชาการที่ไม่มีอุดมการณ์ รับเงินจากการไฟฟ้าแลกกับการทำโครงการแปรรูปขี้เถ้าถ่านหินมาถมทะเลโดยอ้างว่าเพื่อแก้ปัญหาการกัดเซาะชายฝั่งทะเลในภาคใต้ แต่ที่จริงแล้วเป็นไปเพื่อผลประโยชน์ทางธุรกิจของกฟผ. ซึ่งหากโครงการของโจทก์ทำสำเร็จจะส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมอย่างรุนแรง ทั้งที่โครงการของโจทก์ยังอยู่ในขั้นตอนศึกษาวิจัย ยังไม่มีข้อสรุปว่าจะนำมาใช้จริง และงบประมาณ 2,800 ล้านบาท ก็ไม่ได้เกี่ยวข้องกับโจทก์โดยตรง

 

ข้อความของจำเลยจึงเป็นการใส่ความโจทก์ต่อบุคคลที่สามด้วยการโฆษณา โดยประการที่น่าจะทำให้โจทก์เสียชื่อเสียง โดนดูถูกและเกลียดชัง และเป็นการลงข้อมูลอันเป็นเท็จในระบบคอมพิวเตอร์ โดยประการที่น่าจะเกิดความเสียหายต่อความมั่นคงของประเทศหรือก่อให้เกิดความตื่นตระหนกแก่ประชาชน

แม้จำเลยจะนำสืบว่า จำเลยได้เข้าร่วมทำประชาคมในโครงการที่มีการจัดทำแนวป้องกันการกัดเซาะชายฝั่งโดยเปลี่ยนวัสดุไม้ไผ่ไปใช้ปูนซิเมนต์ผสมขี้เถ้าถ่านหิน ซึ่งทางชุมชนไม่เห็นด้วยจึงมาปรึกษาจำเลย จำเลยจึงศึกษาค้นคว้าข้อมูลและพบว่าขี้เถ้าถ่านหินผสมซิเมนต์มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ นอกจากนี้จำเลยยังติดต่อรับรองข้อมูลกับนักวิชาการและผู้เชี่ยวชาญผลกระทบมลพิษด้วย จำเลยจึงเชื่อว่าวัสดุทดแทนดังกล่าวส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมจึงนำข้อมูลลงในระบบคอมพิวเตอร์โปรแกรมเฟซบุ๊ก

 

แต่ข้อความที่จำเลยนำเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ไม่ถือเป็นการแสดงความคิดเห็นโดยสุจริตเพื่อความชอบธรรมป้องกันตนหรือป้องกันส่วนได้ส่วนเสียเกี่ยวกับตนตามคลองธรรม และที่นำสืบว่าก่อนที่จำเลยจะลบข้อความพิพาท จำเลยได้ลงข้อความชี้แจงโดยกล่าวคำขอโทษโจทก์และชี้แจงงบประมาณ 2,800 ล้านบาทไม่ใช่ของกฝผ.แต่เป็นของกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง ส่วนงบประมาณในการวิจัยเป็นของกฝผ. ประมาณสิบล้านบาท เห็นว่าเกิดขึ้นหลังจำเลยกระทำความผิดแล้ว ไม่อาจให้จำเลยพ้นผิดได้

 

พิพากษาว่า จำเลยมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 328  พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14 (2)(5) เป็นการกระทำกรรมเดียวผิดกฎหมายหลายบท ลงโทษตามพ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14 (2)(5) ซึ่งมีบทลงโทษหนักที่สุด จำคุกหนึ่งปี และปรับ 40,000 บาท แต่เห็นควรให้โอกาสจำเลยกลับตัวเป็นพลเมืองดี ให้รอการลงโทษจำคุกไว้มีกำหนดสองปี