19 พฤศจิกายน 2564 เป็นวันครบรอบหนึ่งปีพอดี ของการนำมาตรา 112 กลับมาใช้อีกระลอกหนึ่ง นับตั้งแต่พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ออกแถลงการณ์นายกรัฐมนตรีว่าจะบังคับใช้กฎหมาย “ทุกฉบับ ทุกมาตราที่มีอยู่” ต่อผู้ชุมนุม จากนั้นมาจำนวนคดี #ม112 ฐานหมิ่นกษัตริย์ฯ ที่เคยหายเงียบไปสองปีกว่า ก็พุ่งทะยานสูงขึ้นอย่างไม่เคยมีมาก่อนปลายปี 2553 ต่อปี 2564
สถิติจากศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชนพบว่า มีผู้ถูกดำเนินคดีมาตรา 112 อย่างน้อย 156 คน ใน 162 คดี เป็นข้อมูลที่สมบูรณ์ที่สุดเท่าที่ทราบและอ้างอิงได้ https://tlhr2014.com/archives/23983
จากจำนวนคดีทั้งหมดนี้ ผู้ต้องหาส่วนใหญ่ได้ประกันตัว หรือได้ปล่อยตัวชั่วคราว แต่ก็มีบางส่วนที่ถูกคุมขังระหว่างการดำเนินคดี นับถึงวันครบรอบหนึ่งปีของการนำมาตรา 112 กลับมาใช้ครั้งใหญ่ มีคนที่ถูกคุมขังอยู่ในเรือนจำระหว่างการพิจารณาคดีอย่างน้อย 6 คน คือ อานนท์ นำภา, ไผ่ จตุภัทร์, เพนกวิ้น พริษฐ์, รุ้ง ปนัสยา, ไมค์ ภาณุพงษ์ และเบนจา อะปัญ
ชวนดูสถิติที่น่าสนใจเกี่ยวกับปริมาณคดีมาตรา 112 ที่พุ่งขึ้น ดังนี้
ดูข้อมูลประกอบ เมื่อมาตรา 112 ไม่ถูกนำมาใช้ระหว่างปี 2561-2562 ที่นี่ https://freedom.ilaw.or.th/blog/thechange112
ดูแถลงการณ์นายกรัฐมนตรี ฉบับวันที่ 19 พฤศจิกายน 2563 ได้ ที่นี่
นอกจากจำนวนคดี และคนที่ถูกดำเนินคดีจะพุ่งสูงขึ้นมาก ยังปรากฏว่า มีนักเคลื่อนไหวทางการเมืองหลายคนถูกดำเนินคดีหลายคดีไปพร้อมๆ กัน อย่างไม่เคยปรากฏมาก่อน
จากสถิติคนที่ถูกดำเนินคดีสูงสุด 11 คนแรก มีดังนี้
* เพนกวิน – พริษฐ์ ชิวารักษ์ 22 คดี
* อานนท์ นำภา 14 คดี
* ไมค์ – ภาณุพงศ์ จาดนอก 9 คดี
* รุ้ง – ปนัสยา สิทธิจิรวัฒนกุล 9 คดี
* พลอย – เบนจา อะปัญ 6 คดี
* แอมป์ – ณวรรษ เลี้ยงวัฒนา 4 คดี
* ฟ้า – พรหมศร วีระธรรมจารี 4 คดี
* ไบรท์ – ชินวัตร จันทร์กระจ่าง 4 คดี
* จัสติน – ชูเกียรติ แสงวงค์ 4 คดี
* ตี้ – วรรณวลี ธรรมสัตยา 4 คดี
* มายด์ – ภัสราวลี ธนกิจวิบูลย์ผล 3 คดี
ข้อมูลจากศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน https://tlhr2014.com/archives/23983
เมื่อนับจำนวนคดีทั้งหมด 162 คดี ที่เริ่มต้นขึ้นในช่วงเวลาหนึ่งปีนี้ แยกตามเดือนที่เกิดคดีขึ้น พบข้อมูลว่า คดีจำนวนหนึ่งเกิดขึ้นในช่วง 2-3 เดือนแรก เพราะเป็นคดีที่มีมูลเหตุจากเหตุการณ์การชุมนุมที่เกิดขึ้นก่อนหน้าการประกาศให้กลับมาใช้มาตรา 112 อีกครั้ง
หลังจากนั้นจำนวนการดำเนินคดีเพิ่มขึ้นบ้างตามกระแสการชุมนุมที่สูงเป็นช่วงๆ แต่ก็ไม่ได้แปรผันตรงนัก เพราะผู้ถูกดำเนินคดีส่วนใหญ่ก็ถูกดำเนินคดีจากการกระทำที่ไม่เกี่ยวข้องกับการชุมนุม ขณะที่มีคดีอีกจำนวนหนึ่งที่ผู้ต้องหาไม่มีชื่อเสียง และไม่มีข้อมูลแน่ชัดว่าการดำเนินคดีเริ่มขึ้นในเดือนใด
สถิติคดีที่เกิดขึ้นรายเดือน โดยนับจากวันที่ผู้ต้องหาคนแรกในคดีถูกตำรวจแจ้งข้อกล่าวหา เป็นดังนี้
คดีเกิดขึ้นในเดือน
พฤศจิกายน 2563 4 คดี
ธันวาคม 2563 20 คดี
มกราคม 14 คดี
กุมภาพันธ์ 9 คดี
มีนาคม 22 คดี
เมษายน 10 คดี
พฤษภาคม 6 คดี
มิถุนายน 9 คดี
กรกฎาคม 7 คดี
สิงหาคม 10 คดี
กันยายน 20 คดี
ตุลาคม 14 คดี
พฤศจิกายน 4 คดี
ไม่แน่ชัดว่าคดีเริ่มต้นเดือนไหน 12 คดี
ข้อมูลจากศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน https://tlhr2014.com/archives/23983
เมื่อพิจารณาจากการกระทำที่เป็นเหตุให้ถูกดำเนินคดีมาตรา 112 พอจะแบ่งกลุ่มการกระทำได้ ดังนี้
มีคนถูกดำเนินคดีจากการโพสเนื้อหาบนโลกออนไลน์ ทั้งเฟซบุ๊กและทวิตเตอร์อย่างน้อย 68 คน
มีคนถูกดำเนินคดีจากการปราศรัยในที่ชุมนุมอย่างน้อย 51 คน
มีคนถูกดำเนินคดีจากการเผา หรือปลด พระบรมฉายาลักษณ์ หรือแสดงออกอย่างอื่นต่อพระบรมฉายาลักษณ์ อย่างน้อย 23 คน
มีคนถูกดำเนินคดีจากการติดป้าย หรือชูป้ายอย่างน้อย 19 คน
มีคนถูกดำเนินคดีจากการแสดงออกโดยการแต่งกายชุดครอปท็อปอย่างน้อย 8 คน
มีคนถูกดำเนินคดีจากการกระทำอื่นๆ อย่างน้อย 8 คน เช่น การแต่งชุดไทย การแจกหนังสือ เบิกความในศาล ผลิตปฏิทิน และทำงานศิลปะ
ในข้อมูลชุดนี้มีผู้ต้องหาบางคนที่ถูกดำเนินคดีหลายคดีจากการกระทำหลายอย่าง
ข้อมูลจากศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน https://tlhr2014.com/archives/23983